Ιός Έμπολα - Τι είναι και πως μεταδίδεται. Συμπτώματα και θεραπεία

Ο ιός Έμπολα ανήκει στην οικογένεια των Φιλοϊών (filoviridae) και μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικό πυρετό και σε ποσοστό έως και 90% τον θάνατο.

Οι επιστήμονες δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα τον φυσικό ξενιστή του ιού όμως πιστεύεται ότι μεταδίδεται στον άνθρωπο από κάποια άγρια ζώα (γορίλες, πίθηκους, μαϊμούδες, νυχτερίδες) και εξαπλώνεται στον ανθρώπινο πληθυσμό με την άμεση επαφή με αίμα, ιστούς ή εκκρίσεις υγρών (σάλιο, ούρα, ιδρώτα, κόπρανα, μητρικό γάλα, σπέρμα) από μολυσμένα ζώα (νεκρά ή ζωντανά) ή ανθρώπους (νεκρούς ή ζωντανούς) αλλά και από αντικείμενα που έχουν μολυνθεί από την επαφή μαζί τους.
Η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις ανήκει σε έναν από τους τρόπους μετάδοσης του ιού ενώ ο ιός Έμπολα δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, του νερού, των τροφών ή από τα κουνούπια.

Τα πρώτα κρούσματα του ιού εμφανίστηκαν τον Ιούνιο του 1976, στην πόλη Nzara στο νότιο Σουδάν και 2 μήνες αργότερα στο χωριό Yambuku κοντά στον ποταμό Έμπολα, στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ).

Μέχρι και σήμερα έχουν ανακαλυφθεί 5 είδη του ιού: του Ζαΐρ (EBOV), του Σουδάν (SUDV), του Tai Forest (TAFV), του Bundibugyo (BDBV)και του Reston (RESTV), ο οποίος δεν έχει προσβάλλει ακόμα τον άνθρωπο.

Η περίοδος επώασης του ιού Έμπολα διαρκεί μέχρι και 3 εβδομάδες και τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε 10 μέρες. Επηρεάζει σοβαρά το ανοσοποιητικό σύστημα οδηγώντας το σε ανοσοκαταστολή.

Τα κυριότερα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι:
  • Υψηλός πυρετός
  • Έντονοι μυικοί πόνοι
  • Αδυναμία
  • Ανορεξία
  • Πονοκέφαλος
  • Πονόλαιμος
  • Κοιλιακό άλγος
  • Πόνοι στις αρθρώσεις
  • Δύσπνοια
  • Λόξυγγας
  • Εμετός
  • Διάρροια
Τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα είναι κοινά με αυτά άλλων ασθενειών (όπως η γρίπη) και γι αυτό είναι δύσκολος ο εντοπισμός του ιού σε πρώιμο στάδιο. Στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλείται αιμορραγία, εσωτερική και εξωτερική όπως ρινορραγία, αιματουρία, αιμορραγία των ούλων ή του στόματος, αιμορραγική επιπεφυκίτιδα, διάρροια με αίμα. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν την ηπατική βλάβη και τη νεφρική ανεπάρκεια.

Τα άτομα που εργάζονται σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης, όπως τα νοσοκομεία, τα οποία δεν φορούν τον κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό, ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου μόλυνσης και μετάδοσης του ιού. Ο ιός μπορεί να ζήσει σε επιφάνειες οι οποίες έχουν λερωθεί από αίμα ή άλλα σωματικά υγρά και γι αυτό είναι απαραίτητη ή αποστείρωση των χώρων με ειδικά απολυμαντικά υγρά ή με χλωρίνη.

Μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει κάποιο εμβόλιο, θεραπεία ή φάρμακο για την αντιμετώπιση του ιού Έμπολα. Ακολουθείται υποστηρικτική αγωγή για την διαχείριση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών, την διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα, την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης και των πιθανών λοιμώξεων.