Εμφανίζεται όταν κάποια πλασματοκύτταρα αρχίζουν να αναπτύσσονται ανώμαλα, με αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη αύξηση τους και την μετατροπή τους σε παθολογικά, εμποδίζοντας την ανάπτυξη των φυσιολογικών αντισωμάτων, διαταράσσοντας έτσι την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Τα πλασματοκύτταρα, όπως όλα τα λευκά αιμοσφαίρια, παράγονται από τον μυελό των οστών, παράγουν αντισώματα - πρωτεΐνες για την καταπολέμηση των βλαβερών ουσιών που εισέρχονται στον οργανισμό και αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ο λόγος για τον οποίο προκαλείται το πολλαπλούν μυέλωμα δεν είναι μέχρι σήμερα γνωστός.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Το φύλο. Παρουσιάζεται συχνότερα στους άνδρες από ότι στις γυναίκες
- Η ηλικία. Παρουσιάζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 50 ετών
- Η Φυλή
- Γενετικοί παράγοντες
- Έκθεση σε ακτινοβολία
- Έκθεση σε χημικές ουσίες (πετρέλαιο, βενζόλιο, βαφές μαλλιών, εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα)
- MGUS (Monoclonal Gammopathy of Unknown Significance) - Μονοκλωνική Γαμμαπάθεια Αγνώστου Σημασίας. Μέχρι και σε ένα 10% των ασθενών με MGUS εξελίσσεται σε μυέλωμα.
- Αιμορραγία
- Αναιμία
- Θρομβοπενία
- Υπερασβεστιαιμία (αύξηση του ασβεστίου στο αίμα). Μπορεί να προκαλέσει δίψα, συχνουρία, αφυδάτωση, δυσκοιλιότητα, αδυναμία, κοιλιακό άλγος, υπνηλία, απώλεια όρεξης, νεφρική ανεπάρκεια.
- Πόνος σε διάφορα μέρη του σώματος (κυρίως στα οστά)
- Κόπωση
- Λοιμώξεις. Ο οργανισμός δεν παράγει αντισώματα για να επιτεθεί στα μικρόβια με αποτέλεσμα να είναι ευπαθής στις λοιμώξεις.
- Νεφρικές βλάβες και νεφρική ανεπάρκεια. Μέχρι και το 40% των ασθενών εμφανίζουν νεφρικές βλάβες κατά την διάγνωση.
- Υπεργλοιότητα. Μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης του μυελώματος μπορεί να προκαλέσουν μείωση της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο. Η απομάκρυνση της από το αίμα γίνεται με πλασμαφαίρεση.
- Αμυλοείδωση
- Παθολογικά κατάγματα των οστών
- Συμπίεση του νωτιαίου μυελού
- Νευρολογικά συμπτώματα
Η διάγνωση του πολλαπλού μυελώματος γίνεται με:
- Γενική εξέταση αίματος για την μέτρηση των λευκών και ερυθρών αιμοσφαιρίων αλλά και των αιμοπεταλίων για τον έλεγχο ύπαρξης λευκοπενίας, θρομβοπενίας ή αναιμίας.
- Γενική εξέταση ούρων και καλλιέργεια ούρων
- Ποσοτικό προσδιορισμό ανοσοσφαιρινών
- Ηλεκτροφόρηση πρωτεϊνών ορού
- Κυτταρομετρία ροής
- Βιοχημικό έλεγχο
- Μαγνητική τομογραφία
- Μυελόγραμμα
- Βιοψία του μυελού των οστών.
Η αντιμετώπιση του πολλαπλού μυελώματος γίνεται με:
- Χημειοθεραπεία
- Ακτινοβολία
- Βιολογική θεραπεία με την χορήγηση πρωτεϊνών που βρίσκονται φυσιολογικά στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως η ιντερφερόνη.
- Διφωσφωνικά φάρμακα
- Φαρμακευτική αγωγή με κορτικοστεροειδή, ανοσορυθμιστικά, αναστολείς πρωτεασώματος, αναστολείς της αποακετυλάσης ιστόνης (HDAC)
- Μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων
Κύριοι στόχοι της θεραπείας είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η αύξηση της επιβίωσης του ασθενούς. Το προσδόκιμο ζωής φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις έως και τα 10 χρόνια, με έναν μέσο όρο ζωής τα 3 χρόνια, χωρίς βέβαια αυτό να αποτελεί τον κανόνα. Σημαντικό ρόλο παίζουν η ηλικία καθώς και η ανταπόκριση του οργανισμού στην θεραπεία.
Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, τακτική άσκηση, διακοπή του καπνίσματος και μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ συμβάλουν σε μία γενικότερη βελτίωση της υγείας μας και αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για την πρόληψη ενός πλήθους ασθενειών.