Αθηροσκλήρυνση - Από τη χοληστερόλη στην καρδιακή προσβολή: Πρόληψη και θεραπεία


Η αθηροσκλήρυνση
είναι μία σοβαρή πάθηση, η οποία προσβάλλει τις αρτηρίες και οφείλεται στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στο εσωτερικό των αρτηριακών τοιχωμάτων από την εναπόθεση λιπιδίων, με αποτέλεσμα την στένωση ή και την απόφραξή τους και κατά συνέπεια τη μείωση της ροής του αίματος.

Βασική λειτουργία των αρτηριών είναι η μεταφορά του αίματος από την καρδιά στους ιστούς.
Η αθηροσκλήρυνση συνδέεται άμεσα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, ο οποίος περιλαμβάνει, ως επί το πλείστον μη υγιεινή διατροφή και έλλειψη άσκησης. Το πρόχειρο και "γρήγορο" φαγητό, το οποίο περιέχει αυξημένες ποσότητες λίπους παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο σε ένα πλήθος παθήσεων και ασθενειών όσο και στην απόφραξη των αρτηριών προκαλώντας πολύ σοβαρά προβλήματα, όπως η εμφάνιση καρδιαγγειακών και εγκεφαλικών επεισοδίων και ο ακρωτηριασμός άκρων.

Μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε αρτηρία του σώματος, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη διαφορετικών παθήσεων, ανάλογα με το σημείο επιρροής. Οι αρτηρίες που επηρεάζονται συχνότερα είναι οι στεφανιαίες (οι οποίες τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά), οι καρωτίδες (που τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο) και οι περιφερικές (που τροφοδοτούν με αίμα τα κάτω άκρα). Η στεφανιαία νόσος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου στις Δυτικές κοινωνίες.

Εξελίσσεται αργά και πολλές φορές ξεκινά ήδη από την παιδική ηλικία. Συνήθως εμφανίζεται σε άνδρες άνω των 40 ετών και γυναίκες άνω των 50 ετών.

Σοβαροί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της αθηροσκλήρυνσης είναι:
  • Κακή διατροφή (υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά)
  • Παχυσαρκία
  • Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης
  • Κάπνισμα
  • Έλλειψη βιταμίνης C
  • Έλλειψη άσκησης
  • Οικογενειακό ιστορικό
  • Κληρονομικότητα
  • Σακχαρώδης διαβήτης
  • Υπέρταση
  • Κατανάλωση αλκοόλ
  • Ηλικία
  • Το φύλο
  • Αυτοάνοσα νοσήματα
Συμπτώματα της αθηροσκλήρυνσης
Στα πρώτα στάδια δεν παρουσιάζονται κάποια συμπτώματα, λειτουργεί θα λέγαμε σιωπηλά. Όμως με την πάροδο των χρόνων και ανάλογα με το σημείο ανάπτυξής της, αρχίζει να στενεύει σημαντικά η αρτηρία και συνήθως εμφανίζονται συμπτώματα όπως, πόνος στο στήθος (στηθάγχη), δύσπνοια, δυσκολία στην ομιλία, αρρυθμίες, μούδιασμα σε διάφορα σημεία του σώματος, υπέρταση, προσωρινή απώλεια όρασης, έμφραγμα του μυοκαρδίου, νεφρική ανεπάρκεια, εγκεφαλικό, καρδιακή προσβολή.

Σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι:
  • Στεφανιαία νόσος
  • Ισχαιμικό επεισόδιο
  • Εγκεφαλικό επεισόδιο
  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Περιφερική αρτηριακή νόσος
  • Ανεύρυσμα
  • Καρδιακή προσβολή
Η διάγνωση της αθηροσκλήρυνσης γίνεται, αφού πρώτα ληφθεί το ιστορικό του ασθενούς, με εξετάσεις που περιλαμβάνουν, τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης τόσο στα χέρια όσο και στα πόδια, ενδοαγγειακό υπερηχογράφημα, σπινθηρογράφημα, στεφανιαία αγγειογραφία, αξονική τομογραφία και άλλες.

Η αντιμετώπιση της αθηροσκλήρυνσης γίνεται πάντα ανάλογα με την περίπτωση και συνήθως περιλαμβάνει, αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, συστηματική άσκηση, διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, διακοπή του καπνίσματος, φαρμακευτική αγωγή και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις αγγειοπλαστική, τοποθέτηση stent ή bypass (αορτοστεφανιαία παράκαμψη).

Η πρόληψη της αθηροσκλήρυνσης μπορεί να επιτευχθεί, υιοθετώντας ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής, εντάσσοντας την έντονη σωματική δραστηριότητα σε καθημερινή βάση και αποφεύγοντας το κάπνισμα.